Champhai – Tualchhung Chanchinthar ni 2.3.2018 (zirtawpni)
A RAM RIAHPUI PHUM:
Karkalta Zirtawpni zinglama sanghal chang tura an riahbuk atanga a chhuah hnua chin hriat lohva bo ta nia sawi Lawmkima (35) s/o Upa B. Chawiliana, Hmuncheng (www.champhai.net) khua chu niminpiah thlenga bo zawna zawn a nih hnuah nizan hmasa khan a ram riahpui, Lalbiaknia (25) Hmuncheng khua chuan Police te hmaah Lawmkima hi a kahhlum thu leh a ruang hi a phum thu a inpuang.
Khawzawl Police te sawi danin Lawmkima leh amah kaptu Lalbiaknia te hi ramah riak dunin Zirtawpni zing khan Sanghal chang turin an pahnih hian a hran ve ve in buk atangin an chhuak a, zinglam dar 9 velah Lalbiaknia hian Sanghal(www.champhai.net) a chan laiin a sa channa bul lawkah Lawmkima hi sa chang turin a lo kal ve leh a. Lawmkima thawm hi sa thawmah ngaiin Lalbiaknia hian a kap ta mai niin a sawi a, a hlauhthawng chuan Feet 1 leh a chanve vel a thuk lei lai khuarin a thianpa ruang hi a phum ta mai niin a sawi.
Nimin zing dar 6 khan Lawmkima(www.champhai.net) ruang hi lak chhuah a ni a, nimin khan Khawzawl Damdawi Inah Postmortem niin, nimin tlai dar 5 vel khan Hmuncheng thlanmualah vuiliam a ni.
VAWIINAH CHAMPHAIAH KUT :
Vawiin Tahrik Ni 2, Vau thla khan Champhai Kahrawt Field-ah Sub-Hqrs. YMA Champhai kaihhruainain Chapchar Kut ropui taka lawm a ni a, Champhai DC charge la mektu Pi Lalsangpuii Hmar, Addl DC chu Kut Thlengtu niin, Pu H.Lianruma, YMA hruaitu hlun chu Kut Pa a ni.
Chapchar Kut thlengtu, Pi Lalsangpuii Hmar chuan Kut hmang tura kalkhawmte lawmna thu sawiin chibai a buk a. Chapchar Kut chu pipute hun ata tawh awmni khama hman thin, ram pum huapzo Kut a ni, a ti a. Hmasawnna leh(www.champhai.net) changkanna pawhin a chim bo zawh loh, vawiin thlenga chhawm nuna awm Chapchar Kut Mizoten kan nei chu a nihlawhthlak thu a sawi a. Sawrkar pawhin ngaipawimawhin Zirna In leh Pisa chawlh puangin, District tinah a lawmna senso tur sum pawh a pe thin a ni, a ti a. Hnam ropui apiangin hnam culture-te an humhalh thin thu sawiin, hnam tlem zawk Mizote phei chuan kan culture vawnhim hi kan tihmakmawh a ni, a ti a. Hnam ziarang chu pawnlam leh chhunglamah thliar hran niin pawnlam chuan hnam thuam, lam leh rimawite a huam a; chhung lam chuan zonun ze mawi tak; Aia upa zah, Tlawmngaihna, Rinawmna, Thianghlimna, Taimakna, Huaisenna leh a dangte a fawm tel vek thu a sawi a. Tlawmngaihna chu tawngka maiin a phuhchhuak zo lova, hnam dangte laka kan uanpui, kan society min(www.champhai.net) hrutrualtu leh mizo nih tinuamtu ber pakhat a ni, a ti a. Kalkhawmte chu an thinlung theuhah hnam ze mawi chawinung tharin inhlanna thar nei turin a chah a. Kut lawm dan thianghlim tak buaina leh innghirnghona awm lo, inunauna leh tanrualna Kut siam tum theuh tura sawmin hnam(www.champhai.net) damna leh dinchhuahna lam chawinun tlat a tul thu a sawi a. Chapchar Kut thupui thlan ‘Sem sem dan dam’ tih chu rilru a vawnga, a taka nunpui angaih thu leh thian chhan thih ngam tura inhlan thar leh a pawimawh thu a sawi a. Chapchar Kut hmang tura kalkhawmte chu Kut nuam leh hlawkthlak tak hmang theuh turin duhsakna a hlan a ni.
Kut Pa Pu H.Lianruma chuan Kut hun lawmawm tak buatsaih anih theihna tura Chapchar Kut Celebration Committee-te leh Kut thlengtu DC-te chu fakawm a tih thu a sawi a. Kut thupui thlan ‘Sem Sem dam dam’ lo chhuah dan leh pipu ten an lo nunpui thin dan te sawiin, kalkhawmte chu mahni tanghma chauh hai lova, Mizo taka midangte tana malsawmna nih tum thin turin a chah a. Mizo thuam mawi tak, kan hnam ziarang pholangtu chu naupang atanga puitling chenin tun aia uar leh zuala inbel a tul thu leh naupangte rilruah Kut(www.champhai.net) hrisel awmzia tuh angaih thu a sawi a. Pipute chuan Kut lo thleng tur chu uar leh nasa takin an er lawk thin thu a sawi a. Kut sa, buh leh balah intodelh an tum tlat thin a, rethei leh chhumchhiate tan ui hauh loin sem sem dam dam an lo ti thin a ni, a ti a. Hmasang atanga Chapchar Kut-in a ken tel ‘Sem sem dam dam’ tih chu thangthar ten cheinung zel se a duh thu leh neinung zawk ten neilo zawkte phal takin pui thin se, Kut chuan rah duhawm tak a chhuah a beisei tlat thu a sawi a. Mizo nun ze mawi leh entawntlak tak mai kan pipute lo nunpui thin kha thangtharte hian chhawmnung zel se a ti a. Kut chhimtute chu buaina leh innghirnghona te dah bo a, hlim leh lawm takin zai leh lam chung zela Kut nuam tak hmang turin duhsakna a hlan a ni.
Vawiin Chapchar Kut-ah hian Sub-Hqrts. YMA Champhai thuthmun huamchhunga Branch YMA hrang hrang atangte, Zomi Cultural Society (ZCS), MHIP leh MUP lam atang ten malzai, zaipawl, rimawi tum leh hnam lam benglut tak takte(www.champhai.net) ngaihtlaka thlirho a ni a. Mizo hnamlam pholan zingah Arsi lam, Dar lam, Buhtuh lam, Par lam, Chheih lam, Chawnglaizawn, Sarlamkai, Cheraw (Buhza-aih Cheraw, Kantluang Cheraw, Zonunpar Cheraw leh Zialung Cheraw) te entir anih bakah Chai a Kut hun kharna hman a ni.
Kut lawm tura lokal Naupang kum 6 hnuailam Mizo hnam incheia inchei nalh mipa leh hmeichhe naupang thlan chhuahte hnenah(www.champhai.net) Kutpa in lawmman a sem a. Chapchar Kut Miss 2018 hnenah lawmman hlanna neih a ni bawk.
CM RURAL HOUSING SCHEME SAWIHO :
Nimin chawhnu khan Champhai DC Conference Hall-ah Addl. DC Pi Lalsangpuii Hmar kaihhruaiin NEDP hnuaia Chief Minister Rural(www.champhai.net) Housing Scheme chungchang ngaihtuahtu District Level Selection Committee thutkhawm a ni a.
Meeting-ah hian kum 2017-2018 chhungin Champhai District-ah NEDP kaltlang a chhungkaw chenbeh zual 415 ten in sakna tur cheng Singnga theuh an dawn theihna tur ruahmanna lo siam tawh leh heta tana sum dah tawh cheng Nuai 207.50 chu a rang thei anga tih hlawhtlin thuai anih theih dan tur ngaihtuah a ni. Hmalakna hmasa atan, Champhai District chhunga RD Block-tinah Block Level Rural Housing Committee din thuai nise,(www.champhai.net) Block 4 (Champhai, Khawzawl, Khawbung leh Ngopa RD Block) chhunga viltu tur bik Committee dinfel anih huna tanpuina dawngtu turte felfai taka thlan tha tih anih bakah kumin April thla chhungin (District Level CM’s Rural Housing Scheme Launching Programme) neih dan turte ngaihtuah a ni a.
Rural Housing Scheme kal dan phung tur ruangam/ruahmanna sorkar-in alo duan tawh zulzui ang ngei a hmu tlak leh dawng tlak chhungkua te(www.champhai.net) chauhin tanpuina an dawn theih nan fimkhur tak leh uluk taka thlang turin he thukhawm hian a ti a ni.
He thutkhawmah hian District Level Selection Committee member zing atangin Champhai District chhunga MLA 4 ; Tuichang Bialtu MLA Pu Lalrinliana Sailo, Champhai South Bialtu MLA Pu JH. Rothuama Champhai North Bialtu MLA Pu TT. Zothansanga, leh East Tuipui Bialtu MLA Pu T. Sangkunga-te bakah BDO 4, Khawzawl leh Ngopa SDO, NLUP/NEDP Line Departments, Sub-Hqrs. YMA, MUP, MHIP leh MJA-aiawhte an tel a ni.
MLA TE PAWHIN DISTRICT HMASAWNNA NGAI PAWIMAWH VE TA :
Nimin khan DC’s Conference Hall, Keifangtlang, Champhaiah District chhunga Central sawrkar sum hmanga hmasawnna hnathawh hrang hrangte enzuitu Committee; District Development Co-ordination & Monitoring Committee (DDCMC/DISHA) (www.champhai.net) chu an Chairman Pu Ronald Sapa Tlau, M.P Rajya Sabha hovin an thukhawm a. Meeting-ah hian Champhai District chhunga MLA; Pu JH Rothuama, Pu Lalrinliana Sailo, Pu TT Zothansanga leh Pu T. Sangkunga te pawh an tel a ni.
Chairman chuan Champhai District chhunga sawrkar hnathawkte chu District tan hian engnge ka tih ve theih ang tih rilru pu chunga taima leh rinawm taka thawk turin a chah a. Mumal leh chak zawka hnathawh anih theih nan MLA(www.champhai.net) te nena inrawn tawn a pawimawh thu a sawi a. Rundal mai nilova District dinchhuahna atana theihtawp chhuaha hna thawk turin sawrkar official-te chu a fuih a; sawrkar scheme hlawhtlinna chu an kutah thui tak a innghah thu a sawi.
Meeting hi Pi Zosangzuali Pachuau, Project Director, DRDA chuan kaihhruaiin Department hrang hrangten meeting hmasa thurel bawhzui dan report an pe a. Report hrang hrangte chu a tul angin sawi zuia hmalak chhunzawm dan tur ruahman nghal zel a ni.
Rural Development hmalakna MGNREGA hnuaiah 2017-18 , February thla thlengin ni 47 inhlawhna siam tawh niin, Champhai District-ah Job Card 28,322 a awm mek thu tarlan a ni a. PMAY-G (Rural Housing Scheme) hnuaiah beneficiary(www.champhai.net) mi 150 te hnenah insak tanpuina pek niin IWMP Project paruk kalpui mek a ni. MGNREGA hnuaiah hian Champhai leh a chhehvelah DRDA Champhai, Institute of Bioresource Technology (IHBT), Palampur, Himachal Pradesh leh Horticulture Department-te nena thawkhoin Apple Plantation Programme enchhinna neih mek niin beiseina sang tak neih a ni a. Chin hmaska lamte chu kumin hian a rah hman beisei a ni.
Swachh Bharat Mission (Urban) hnuaiah hnawmbawm sem, Fai inzirtirna Campaign leh ODF re-certification Champhai, Khawzawl, Khawhai leh Biate-ah te neih niin ODF-a recertified an ni. Mizoram khawpui fai inelnaah Biate chu a pumpuia Mizorama khaw fai ber a thlan a ni a, Champhai pawh District khawpui bik inelna category-ah pathumna a ni bawk a ni. Meeting-ah hian Champhai khawpui chhunga tui chhe paih fimkhur a tul thu leh mipuite tui tlan lai ti bawlhhlawh zawnga a luang a nih chuan hriselna atan a pawi dawn thu tarlan a ni a. Heng bakah hian buh leh thlai china atana chemical fertilizers hman fimkhur(www.champhai.net) loh avanga chhiatna thleng theite pawh sawiho niin Crop rotation leh organic leitha hmanga lei tih that dan enfiaha zirchian nise tih a ni bawk.
Swachh Bharat Mission (Rural) hmalaknain thingtlang khaw 10-ah Solid Waste Management (SWM) hmun siam ni tawhin, Community Sanitary Complex (CSC) pawh 3 siam zawh a ni tawh bawk a ni. Khuangthing WSS leh Bungzung WSS-te zawh ni tawhin heng bakah hian Water Supply Scheme (WSS) dangte pawh thawh chhunzawm zel a ni a, Keilungliah Recreation Dam pawh thawh thuai tura hmalak mek a ni bawk.
NHM hnuaiah October-December, 2017 chhung khan Naupiang dam tha 408 awmin IMR chu 14.71. Nu nau chunga thi 1 a awm bawk a ni. A nawlpuia thisen test mi 814 zinga 26-te chu HIV positive an ni a, Nu naupai thisen test mi 589(www.champhai.net) zinga 4-te pawh HIV positive an ni tih hmuhchhuah a ni bawk. Mipa zingah kum 25-34 inkar kaithar tam berin Hmeichhia lamah kum 35-49 inkar an tam ber ve thung a ni. TB test mi 118 zinga 3 te chuan TB an vei a, 1 chuan Multi-Drug Resistance TB a vei tih finfiah a ni bawk. Damlo khawsik thisen test 3,592 zinga 1 chuan Malaria PF a vei a, Malaria vanga thi an awm lo thung.
National Social Assistance Programme (NSAP) hnuaiah tar chawmna/ Tar pension mi 2,782; Hmeithai pension mi 269 leh Disabled (www.champhai.net) pension/ Rualbanlo mi 75-te hnenah pek mek a ni a. Naupang 6,793-te hnenah chaw tha (Nutritional Food) pek niin chhungkaw eizawngtu ber boral avanga tanpuina (NFBS) mi 23-te hnenah pek a ni bawk.
District chhunga Elementary School-a zirlai za zela 68.65 ten Aadhar enrolment an ti tawh a, Midday meal pawh tluang taka kalpui niin harsatna lian tham a awm lo a. Midday Meal Kitchen Shed thar 15 siam a ni. Champhaia Geology (www.champhai.net) and Mineral Resources Department Office leh hmunhma neih ngei anih theih nan hmalak mek zel a nih thu meeting-ah hian tarlan a ni.
Agriculture Department hnuaiah RKVY leh ATMA kaltlanga hnathawh te pawh tarlan niin Lei thur tih tlemna, Fu huan siam, enkawl (www.champhai.net) dan leh kuthnathawktute tana training hrang hrang buatsaih a ni. Intensive Bivoltine Sericulture Development Project (IBSDP) kaltlangin Silkworm khawi turin mi 1000 thlan an ni a, Integrated Muga Silk Development Project (IMDP) hnuaiah mi 60 thlan an ni bawk. RKVY scheme hnuaiah AH & Vety Department hmalaknain khaw 6-ah Sial tui tlan tur tuikhur 14 siam a ni a, ran vulhtute (www.champhai.net) hnenah Arte, a insakna leh chawte pek an ni bawk.
Heng bakah hian CSS hnuaia hnathawh hrang hrangte sawiho a zirchianna neih a ni bawk. Nimin DISHA meeting-ah hian Pi Lalsangpuii Hmar, Addl DC, Department hrang hranga hotute leh khawtlang hruaitu leh NGO aiawh te an tel a ni.
IN KANG RAL VEK :
Nimin chawhnu lam khan Khawzawl (www.champhai.net) Hermon venga Assam Type In pakhat, chhungkaw pakhat luah lai chu bungrua engmah chuh hman lohvin a kangral vek.
In hi Joseph Lalthakima te luah lai a ni a, chawhnu dar 1:45 vel khan an thenawm C. Malsawmtluanga te chuan in kang hi (www.champhai.net) hmu in, an bulhnaia awm te ko khawmin a theih ang angin thelh tum mahse In kang hi a lo nasat hman tawh avangin an thelhmit thei ta lo a ni. In kan lai hian in luahtu Joseph Lalthakima leh a nupui Lalfamkimi te chu mi loah inhlawhin an chhuak a, in kan chhan hi chiang taka hriat theih nilo mahse electric wiring tha lo vanga chhuak a nih a rinawm ber niin kangthelhtute chuan an sawi.
Karkalta Zirtawpni zinglama sanghal chang tura an riahbuk atanga a chhuah hnua chin hriat lohva bo ta nia sawi Lawmkima (35) s/o Upa B. Chawiliana, Hmuncheng (www.champhai.net) khua chu niminpiah thlenga bo zawna zawn a nih hnuah nizan hmasa khan a ram riahpui, Lalbiaknia (25) Hmuncheng khua chuan Police te hmaah Lawmkima hi a kahhlum thu leh a ruang hi a phum thu a inpuang.
Khawzawl Police te sawi danin Lawmkima leh amah kaptu Lalbiaknia te hi ramah riak dunin Zirtawpni zing khan Sanghal chang turin an pahnih hian a hran ve ve in buk atangin an chhuak a, zinglam dar 9 velah Lalbiaknia hian Sanghal(www.champhai.net) a chan laiin a sa channa bul lawkah Lawmkima hi sa chang turin a lo kal ve leh a. Lawmkima thawm hi sa thawmah ngaiin Lalbiaknia hian a kap ta mai niin a sawi a, a hlauhthawng chuan Feet 1 leh a chanve vel a thuk lei lai khuarin a thianpa ruang hi a phum ta mai niin a sawi.
Nimin zing dar 6 khan Lawmkima(www.champhai.net) ruang hi lak chhuah a ni a, nimin khan Khawzawl Damdawi Inah Postmortem niin, nimin tlai dar 5 vel khan Hmuncheng thlanmualah vuiliam a ni.
VAWIINAH CHAMPHAIAH KUT :
Vawiin Tahrik Ni 2, Vau thla khan Champhai Kahrawt Field-ah Sub-Hqrs. YMA Champhai kaihhruainain Chapchar Kut ropui taka lawm a ni a, Champhai DC charge la mektu Pi Lalsangpuii Hmar, Addl DC chu Kut Thlengtu niin, Pu H.Lianruma, YMA hruaitu hlun chu Kut Pa a ni.
Chapchar Kut thlengtu, Pi Lalsangpuii Hmar chuan Kut hmang tura kalkhawmte lawmna thu sawiin chibai a buk a. Chapchar Kut chu pipute hun ata tawh awmni khama hman thin, ram pum huapzo Kut a ni, a ti a. Hmasawnna leh(www.champhai.net) changkanna pawhin a chim bo zawh loh, vawiin thlenga chhawm nuna awm Chapchar Kut Mizoten kan nei chu a nihlawhthlak thu a sawi a. Sawrkar pawhin ngaipawimawhin Zirna In leh Pisa chawlh puangin, District tinah a lawmna senso tur sum pawh a pe thin a ni, a ti a. Hnam ropui apiangin hnam culture-te an humhalh thin thu sawiin, hnam tlem zawk Mizote phei chuan kan culture vawnhim hi kan tihmakmawh a ni, a ti a. Hnam ziarang chu pawnlam leh chhunglamah thliar hran niin pawnlam chuan hnam thuam, lam leh rimawite a huam a; chhung lam chuan zonun ze mawi tak; Aia upa zah, Tlawmngaihna, Rinawmna, Thianghlimna, Taimakna, Huaisenna leh a dangte a fawm tel vek thu a sawi a. Tlawmngaihna chu tawngka maiin a phuhchhuak zo lova, hnam dangte laka kan uanpui, kan society min(www.champhai.net) hrutrualtu leh mizo nih tinuamtu ber pakhat a ni, a ti a. Kalkhawmte chu an thinlung theuhah hnam ze mawi chawinung tharin inhlanna thar nei turin a chah a. Kut lawm dan thianghlim tak buaina leh innghirnghona awm lo, inunauna leh tanrualna Kut siam tum theuh tura sawmin hnam(www.champhai.net) damna leh dinchhuahna lam chawinun tlat a tul thu a sawi a. Chapchar Kut thupui thlan ‘Sem sem dan dam’ tih chu rilru a vawnga, a taka nunpui angaih thu leh thian chhan thih ngam tura inhlan thar leh a pawimawh thu a sawi a. Chapchar Kut hmang tura kalkhawmte chu Kut nuam leh hlawkthlak tak hmang theuh turin duhsakna a hlan a ni.
Kut Pa Pu H.Lianruma chuan Kut hun lawmawm tak buatsaih anih theihna tura Chapchar Kut Celebration Committee-te leh Kut thlengtu DC-te chu fakawm a tih thu a sawi a. Kut thupui thlan ‘Sem Sem dam dam’ lo chhuah dan leh pipu ten an lo nunpui thin dan te sawiin, kalkhawmte chu mahni tanghma chauh hai lova, Mizo taka midangte tana malsawmna nih tum thin turin a chah a. Mizo thuam mawi tak, kan hnam ziarang pholangtu chu naupang atanga puitling chenin tun aia uar leh zuala inbel a tul thu leh naupangte rilruah Kut(www.champhai.net) hrisel awmzia tuh angaih thu a sawi a. Pipute chuan Kut lo thleng tur chu uar leh nasa takin an er lawk thin thu a sawi a. Kut sa, buh leh balah intodelh an tum tlat thin a, rethei leh chhumchhiate tan ui hauh loin sem sem dam dam an lo ti thin a ni, a ti a. Hmasang atanga Chapchar Kut-in a ken tel ‘Sem sem dam dam’ tih chu thangthar ten cheinung zel se a duh thu leh neinung zawk ten neilo zawkte phal takin pui thin se, Kut chuan rah duhawm tak a chhuah a beisei tlat thu a sawi a. Mizo nun ze mawi leh entawntlak tak mai kan pipute lo nunpui thin kha thangtharte hian chhawmnung zel se a ti a. Kut chhimtute chu buaina leh innghirnghona te dah bo a, hlim leh lawm takin zai leh lam chung zela Kut nuam tak hmang turin duhsakna a hlan a ni.
Vawiin Chapchar Kut-ah hian Sub-Hqrts. YMA Champhai thuthmun huamchhunga Branch YMA hrang hrang atangte, Zomi Cultural Society (ZCS), MHIP leh MUP lam atang ten malzai, zaipawl, rimawi tum leh hnam lam benglut tak takte(www.champhai.net) ngaihtlaka thlirho a ni a. Mizo hnamlam pholan zingah Arsi lam, Dar lam, Buhtuh lam, Par lam, Chheih lam, Chawnglaizawn, Sarlamkai, Cheraw (Buhza-aih Cheraw, Kantluang Cheraw, Zonunpar Cheraw leh Zialung Cheraw) te entir anih bakah Chai a Kut hun kharna hman a ni.
Kut lawm tura lokal Naupang kum 6 hnuailam Mizo hnam incheia inchei nalh mipa leh hmeichhe naupang thlan chhuahte hnenah(www.champhai.net) Kutpa in lawmman a sem a. Chapchar Kut Miss 2018 hnenah lawmman hlanna neih a ni bawk.
CM RURAL HOUSING SCHEME SAWIHO :
Nimin chawhnu khan Champhai DC Conference Hall-ah Addl. DC Pi Lalsangpuii Hmar kaihhruaiin NEDP hnuaia Chief Minister Rural(www.champhai.net) Housing Scheme chungchang ngaihtuahtu District Level Selection Committee thutkhawm a ni a.
Meeting-ah hian kum 2017-2018 chhungin Champhai District-ah NEDP kaltlang a chhungkaw chenbeh zual 415 ten in sakna tur cheng Singnga theuh an dawn theihna tur ruahmanna lo siam tawh leh heta tana sum dah tawh cheng Nuai 207.50 chu a rang thei anga tih hlawhtlin thuai anih theih dan tur ngaihtuah a ni. Hmalakna hmasa atan, Champhai District chhunga RD Block-tinah Block Level Rural Housing Committee din thuai nise,(www.champhai.net) Block 4 (Champhai, Khawzawl, Khawbung leh Ngopa RD Block) chhunga viltu tur bik Committee dinfel anih huna tanpuina dawngtu turte felfai taka thlan tha tih anih bakah kumin April thla chhungin (District Level CM’s Rural Housing Scheme Launching Programme) neih dan turte ngaihtuah a ni a.
Rural Housing Scheme kal dan phung tur ruangam/ruahmanna sorkar-in alo duan tawh zulzui ang ngei a hmu tlak leh dawng tlak chhungkua te(www.champhai.net) chauhin tanpuina an dawn theih nan fimkhur tak leh uluk taka thlang turin he thukhawm hian a ti a ni.
He thutkhawmah hian District Level Selection Committee member zing atangin Champhai District chhunga MLA 4 ; Tuichang Bialtu MLA Pu Lalrinliana Sailo, Champhai South Bialtu MLA Pu JH. Rothuama Champhai North Bialtu MLA Pu TT. Zothansanga, leh East Tuipui Bialtu MLA Pu T. Sangkunga-te bakah BDO 4, Khawzawl leh Ngopa SDO, NLUP/NEDP Line Departments, Sub-Hqrs. YMA, MUP, MHIP leh MJA-aiawhte an tel a ni.
MLA TE PAWHIN DISTRICT HMASAWNNA NGAI PAWIMAWH VE TA :
Nimin khan DC’s Conference Hall, Keifangtlang, Champhaiah District chhunga Central sawrkar sum hmanga hmasawnna hnathawh hrang hrangte enzuitu Committee; District Development Co-ordination & Monitoring Committee (DDCMC/DISHA) (www.champhai.net) chu an Chairman Pu Ronald Sapa Tlau, M.P Rajya Sabha hovin an thukhawm a. Meeting-ah hian Champhai District chhunga MLA; Pu JH Rothuama, Pu Lalrinliana Sailo, Pu TT Zothansanga leh Pu T. Sangkunga te pawh an tel a ni.
Chairman chuan Champhai District chhunga sawrkar hnathawkte chu District tan hian engnge ka tih ve theih ang tih rilru pu chunga taima leh rinawm taka thawk turin a chah a. Mumal leh chak zawka hnathawh anih theih nan MLA(www.champhai.net) te nena inrawn tawn a pawimawh thu a sawi a. Rundal mai nilova District dinchhuahna atana theihtawp chhuaha hna thawk turin sawrkar official-te chu a fuih a; sawrkar scheme hlawhtlinna chu an kutah thui tak a innghah thu a sawi.
Meeting hi Pi Zosangzuali Pachuau, Project Director, DRDA chuan kaihhruaiin Department hrang hrangten meeting hmasa thurel bawhzui dan report an pe a. Report hrang hrangte chu a tul angin sawi zuia hmalak chhunzawm dan tur ruahman nghal zel a ni.
Rural Development hmalakna MGNREGA hnuaiah 2017-18 , February thla thlengin ni 47 inhlawhna siam tawh niin, Champhai District-ah Job Card 28,322 a awm mek thu tarlan a ni a. PMAY-G (Rural Housing Scheme) hnuaiah beneficiary(www.champhai.net) mi 150 te hnenah insak tanpuina pek niin IWMP Project paruk kalpui mek a ni. MGNREGA hnuaiah hian Champhai leh a chhehvelah DRDA Champhai, Institute of Bioresource Technology (IHBT), Palampur, Himachal Pradesh leh Horticulture Department-te nena thawkhoin Apple Plantation Programme enchhinna neih mek niin beiseina sang tak neih a ni a. Chin hmaska lamte chu kumin hian a rah hman beisei a ni.
Swachh Bharat Mission (Urban) hnuaiah hnawmbawm sem, Fai inzirtirna Campaign leh ODF re-certification Champhai, Khawzawl, Khawhai leh Biate-ah te neih niin ODF-a recertified an ni. Mizoram khawpui fai inelnaah Biate chu a pumpuia Mizorama khaw fai ber a thlan a ni a, Champhai pawh District khawpui bik inelna category-ah pathumna a ni bawk a ni. Meeting-ah hian Champhai khawpui chhunga tui chhe paih fimkhur a tul thu leh mipuite tui tlan lai ti bawlhhlawh zawnga a luang a nih chuan hriselna atan a pawi dawn thu tarlan a ni a. Heng bakah hian buh leh thlai china atana chemical fertilizers hman fimkhur(www.champhai.net) loh avanga chhiatna thleng theite pawh sawiho niin Crop rotation leh organic leitha hmanga lei tih that dan enfiaha zirchian nise tih a ni bawk.
Swachh Bharat Mission (Rural) hmalaknain thingtlang khaw 10-ah Solid Waste Management (SWM) hmun siam ni tawhin, Community Sanitary Complex (CSC) pawh 3 siam zawh a ni tawh bawk a ni. Khuangthing WSS leh Bungzung WSS-te zawh ni tawhin heng bakah hian Water Supply Scheme (WSS) dangte pawh thawh chhunzawm zel a ni a, Keilungliah Recreation Dam pawh thawh thuai tura hmalak mek a ni bawk.
NHM hnuaiah October-December, 2017 chhung khan Naupiang dam tha 408 awmin IMR chu 14.71. Nu nau chunga thi 1 a awm bawk a ni. A nawlpuia thisen test mi 814 zinga 26-te chu HIV positive an ni a, Nu naupai thisen test mi 589(www.champhai.net) zinga 4-te pawh HIV positive an ni tih hmuhchhuah a ni bawk. Mipa zingah kum 25-34 inkar kaithar tam berin Hmeichhia lamah kum 35-49 inkar an tam ber ve thung a ni. TB test mi 118 zinga 3 te chuan TB an vei a, 1 chuan Multi-Drug Resistance TB a vei tih finfiah a ni bawk. Damlo khawsik thisen test 3,592 zinga 1 chuan Malaria PF a vei a, Malaria vanga thi an awm lo thung.
National Social Assistance Programme (NSAP) hnuaiah tar chawmna/ Tar pension mi 2,782; Hmeithai pension mi 269 leh Disabled (www.champhai.net) pension/ Rualbanlo mi 75-te hnenah pek mek a ni a. Naupang 6,793-te hnenah chaw tha (Nutritional Food) pek niin chhungkaw eizawngtu ber boral avanga tanpuina (NFBS) mi 23-te hnenah pek a ni bawk.
District chhunga Elementary School-a zirlai za zela 68.65 ten Aadhar enrolment an ti tawh a, Midday meal pawh tluang taka kalpui niin harsatna lian tham a awm lo a. Midday Meal Kitchen Shed thar 15 siam a ni. Champhaia Geology (www.champhai.net) and Mineral Resources Department Office leh hmunhma neih ngei anih theih nan hmalak mek zel a nih thu meeting-ah hian tarlan a ni.
Agriculture Department hnuaiah RKVY leh ATMA kaltlanga hnathawh te pawh tarlan niin Lei thur tih tlemna, Fu huan siam, enkawl (www.champhai.net) dan leh kuthnathawktute tana training hrang hrang buatsaih a ni. Intensive Bivoltine Sericulture Development Project (IBSDP) kaltlangin Silkworm khawi turin mi 1000 thlan an ni a, Integrated Muga Silk Development Project (IMDP) hnuaiah mi 60 thlan an ni bawk. RKVY scheme hnuaiah AH & Vety Department hmalaknain khaw 6-ah Sial tui tlan tur tuikhur 14 siam a ni a, ran vulhtute (www.champhai.net) hnenah Arte, a insakna leh chawte pek an ni bawk.
Heng bakah hian CSS hnuaia hnathawh hrang hrangte sawiho a zirchianna neih a ni bawk. Nimin DISHA meeting-ah hian Pi Lalsangpuii Hmar, Addl DC, Department hrang hranga hotute leh khawtlang hruaitu leh NGO aiawh te an tel a ni.
IN KANG RAL VEK :
Nimin chawhnu lam khan Khawzawl (www.champhai.net) Hermon venga Assam Type In pakhat, chhungkaw pakhat luah lai chu bungrua engmah chuh hman lohvin a kangral vek.
In hi Joseph Lalthakima te luah lai a ni a, chawhnu dar 1:45 vel khan an thenawm C. Malsawmtluanga te chuan in kang hi (www.champhai.net) hmu in, an bulhnaia awm te ko khawmin a theih ang angin thelh tum mahse In kang hi a lo nasat hman tawh avangin an thelhmit thei ta lo a ni. In kan lai hian in luahtu Joseph Lalthakima leh a nupui Lalfamkimi te chu mi loah inhlawhin an chhuak a, in kan chhan hi chiang taka hriat theih nilo mahse electric wiring tha lo vanga chhuak a nih a rinawm ber niin kangthelhtute chuan an sawi.
Comments are closed.